اخبار ارز دیجیتال

فورک چیست ؟ تفاوت هارد فورک با سافت فورک

این روزها کم­تر کسی پیدا می­‌شود که از بازار ارزهای دیجیتال مطلع نباشد یا حداقل از اطرافیان خود در مورد سرمایه­‌گذاری در این بازارها مطلبی نشنیده باشد. بدیهی است افرادی که در این بازارها مشغول به کار هستند، باید از تمامی اتفاقات و اصطلاحات مربوط به این بازار مطلع باشند.

ایجاد نوسان در بازار ارزهای دیجیتال به دلیل فورک (fork) یکی از مطالبی است که باید در مورد آن بدانید. در این مقاله شما را با مفهوم فورک آشنا می­‌کنیم و بررسی می‌کنیم که سافت فورک و هارد فورک چیست؛ همچنین تفاوت سافت فورک و هارد فورک و همچنین تأثیری که بر ارزهای دیجیتال دارند را بررسی می­‌کنیم.

فورک چیست؟

فورک یکی از اصطلاحات ارز دیجیتال و در انگلیسی به معنای چنگال، در اصطلاح به معنای انشعاب و در دنیای ارز دیجیتال به معنای آپدیت یک نرم‌­افزار و یا پروتکل بلاکچین ارز دیجیتال است. بلاکچین یک نوع سیستم ثبت اطلاعات زنجیره‌­ای و گزارش است و همان­طور که می‌­دانید اطلاعات آن قابل تغییر نیستند.

هرکدام از ارزهای دیجیتال دارای قوانین خاصی هستند که به آن­ها پروتکل می­‌گوییم. بلاکچین تابع این پروتکل‌­ها است و با توجه به آن­ها به کار خود ادامه می‌­دهد. اما گاهی ممکن است گروهی از برنامه‌­نویسان یا کاربران با این قوانین مخالف باشند و یا در شبکهء یک ارز دیجیتال یا نرم­‌افزار آن اتفاق بدی رخ دهد. راه حل این مشکل، اصطلاحی به نام فورک است.

توسعه‌­دهندگان (Developers)، استخراج‌کنندگان (Miners) و کاربران فول نود، اعضا و شرکت‌کنندگان یک شبکه ارزی هستند. در هنگام تصمیم­‌گیری برای ایجاد یک فورک جدید، بین این افراد رأی­‌گیری می­‌شود. احتمال هم­‌پوشانی در این دسته‌­ها وجود دارد. درواقع در حوزه­ ارزهای دیجیتال و بلاکچین، زمانی که فورک اتفاق می­‌افتد، شبکه به دو بخش تقسیم می‌شود که بخش جدید، ممکن است سازگار و یا ناسازگار با قبل باشد.

سگویت چیست و چه نقشی در تراکنش‌های بیت کوین دارد؟

علت ایجاد فورک چیست؟

فورک­‌ها عامل مهمی برای ایجاد تغییر مثبت در شبکه هستند که توسط برنامه‌­نویسان ایجاد می­‌شود. در ادامه سه دلیل عمده برای انجام به‌روزرسانی در قالب مثال مطرح می­‌شود.

یک راه حل برای اختلافات فنی

در سال ۲۰۱۷، افزایش کارمزد تراکنش­‌ها و کند شدن شبکه بیت‌کوین از جمله دلایلی بودند که باعث ایجاد بیت کوین‌کش شدند. درواقع بیت کوین‌کش یکی از فورک­‌های بیت کوین است که به دلیل تغییر در اندازه سایز هر بلوک و تغییراتی بر روی کد ایجاد شد.

ایجاد اعتماد و بازگشت سرمایۀ از دست رفته

یک هکر ناشناس در سال ۲۰۱۶ با استفاده از یک رخنه در نرم‌­افزار و هک DAO توانست بیش از ۵۰ میلیون دلار اتریوم را برای خودش منتقل کند و باعث از دست رفتن میلیون­‌ها دلار از سرمایه کاربران شود. این اقدام باعث شد که نام پلتفرم اتریوم خدشه­‌دار شود که در نتیجه منجر به ارائه فورک شدند تا اعتماد از دست ­رفته را برگردانند؛ در نتیجه عده­‌ای که مخالف فورک بودند بر روی نسخه­ قدیمی اتریوم که اتریوم کلاسیک نام گرفت به ادامه فعالیت پرداختند و سایر افراد به شبکه جدید منتقل شدند.

به روزرسانی شبکه بلاکچین

افزودن ویژگی­‌ها و قابلیت­‌های جدید در شبکه بلاکچین باعث حفاظت آن در برابر خطرات احتمالی می­‌شود.

انواع فورک‌­ها ارزهای دیجیتال

هارد فورک

همان­‌طور که اشاره شد؛ به‌روزرسانی جدید باعث ایجاد فورک جدید می­‌شود که ممکن است سازگار و یا ناسازگار با بخش پیشین باشد.

سافت فورک (Soft fork) چیست؟

پیش از شناخت هارد فورک ابتدا باید ببینیم منظور از سافت فورک چیست؛ سافت فورک مدلی از به‌روزرسانی است که سازگار با نسخه­‌های قدیمی (backwards compatible)است و درواقع به موازات نسخه فورک نشده کار می­‌کند. در پیاده‌­سازی سافت فورک کافی‌ست اکثریت افراد نرم‌افزار خود را آپدیت کنند.

سافت فورک قوانین قدیمی را منسوخ نمی‌­کند و باعث ایجاد تغییر عمده نمی­‌شود؛ به همین دلیل افرادی که نرم‌­افزار خود را آپدیت نکرده باشند، همچنان توانایی اعتبارسنجی  (Validation)، تأیید (Verification) تراکنش‌ها و شناسایی بلاک­‌های جدید را دارند.

نکته حائز اهمیت در سافت فورک این است که فعالیت آن دسته از افراد و نودهایی که آپدیت را انجام نداده­‌اند تحت تأثیر قرار می­‌گیرد و درواقع فقط امکان دریافت بلوک­‌های تولید شده از سمت نودهای جدید را دارند؛ درصورتی­‌که نودهای جدید، بلوک­‌های تولید شده توسط نودهای قدیمی را رد می‌­کنند.

برای درک این مطلب به مثالی که در ادامه بیان شده توجه کنید. فرض کنید سایز بلاک‌­ها از ۱ مگابایت به ۸۰۰ کیلوبایت تغییر کند. همان­‌طور که گفته شد، نودهایی که آپدیت را انجام نداده‌­اند می­‌توانند تراکنش­‌های جدید را ببینند؛ اما وقتی ماینری که نرم‌افزار خود را آپدیت نکرده است بلاک جدید خود را ثبت کند، توسط شبکه رد می­‌شود. در این حالت سافت فورک به افرادی که نرم­‌افزار خود را آپدیت نکرده‌­اند و قابلیت‌­هایشان محدود شده، یک مکانیزم ارتقا نشان می­‌دهد تا انگیزه کافی برای این کار را پیدا کنند.

هارد فورک (Hard Fork) چیست؟

حال به این می‌پردازیم که هارد فورک چیست. اتفاقی که در هارد فورک می­‌افتد کاملاً برعکس سافت فورک است؛ تغییرات نرم‌­افزاری شبکه به گونه‌­ای است که با نسخه‌­های قدیمی خود ناسازگار (not backwards compatible) است. در هارد فورک تا زمانی که تمامی اعضا به‌روزرسانی را انجام ندهند، قادر به تأیید تراکنش‌­ها و اعتبارسنجی نخواهند بود. همچنین فعالیت نودهایی که آپدیت را انجام نداده‌­اند قطع و از شبکه جدا می­‌شوند.

هارد فورک و سافت فورک هر دو باعث ایجاد دو بخش می­‌شوند اما در هارد فورک دو بلاکچین جدید ساخته می­‌شود. بیت کوین کش و اتریم که قبلاً به آن اشاره شد، از مثال­‌هایی برای هارد فورک هستند. اما خب به این معنی نیست که حتماً تمامی هارد فورک‌­ها منجر به ایجاد کوین جدید می­‌شوند و حیات بلاک‌چین قدیمی تا زمان فعال بودن نودهای آن، ادامه دارد و هارد فورک باعث متوقف شدن شبکه اصلی یک ارز دیجیتال نمی­‌شود.

انواع هارد فورک چیست؟

هارد فورک براساس تغییراتی که در شبکه ایجاد می‌کند به سه نوع تقسیم می‌شود. در ادامه این مطلب از وب‌سایت OMPfinex انواع هاردفورک را بررسی می‌کنیم.

هارد فورک برنامه‌ریزی شده  (Planned Hard Forks)

هارد فورک برنامه ریزی شده

شامل نوعی از به‌روزرسانی­ است که باعث می­‌شود قابلیت­‌ها و ویژگی­‌های جدیدی به بلاکچین مورد نظر افزوده شود؛ به همین دلیل توانایی­‌های بلاک‌چین ارتقا می­‌یابد که این مسئله استقبال جامعه از هارد فورک برنامه­‌ریزی شده را به دنبال دارد. این نوع هارد فورک در برنامه بلندمدت و از ابتدا در نقشه راه (Roadmap) پروژه قرار دارد و به صورت عمومی شناخته شده است.

بعد از اجرای هارد فورک برنامه­‌ریزی شده تمامی اعضاء جامعه و توسعه­‌دهندگان باید نرم‌­افزار خود را به‌روزرسانی کنند تا به صورت یکپارچه به بلاکچین جدید منتقل شوند که در این صورت بلاکچین و زنجیره قبلی از بین می­‌رود.

در این نوع هارد فورک کوین جدیدی به وجود نمی‌­آید؛ زیرا این تغییرات در سطح کدنویسی پایه شبکه انجام می­‌شود. هارد فورک‌­هایی که در نقشه راه اتریوم هستند، از جمله هارد فورک­‌های برنامه‌­ریزی شده‌­اند. هارد فورک بیزانس(Byzantium) آپدیت شدۀ بلاکچین اتریوم است که با هدف بهبود خصوصیات حریم خصوصی، مقیاس‌­پذیری و امنیت اتریوم طراحی شد.

هارد فورک بحث انگیز (Contentious Hard Forks)

گاهی بین اعضای جامعه، یعنی توسعه­‌دهندگان و ماینرها اختلاف نظر به وجود می‌­آید. این اختلاف نظر، باعث ایجاد دو گروه می­‌شود. گروه جدید یک فورک در بلاکچین ایجاد می­‌کنند و زمانی که تمامی افراد توانستند تغییرات مدنظر را ایجاد کنند، یک مبدأ زمانی را در نظر می­‌گیرند که فورک جدید در آن فعال شود. به عنوان مثال، زمانی که بلاک شماره ۴۰۰ در بلاکچین منتشر شود، فورک جدید باید شروع به فعالیت کند.

درواقع از بلاک ۴۰۰ به بعد یک انشعاب تشکیل می­‌شود و از آن به بعد زنجیره دو قسمت می­‌شود. یک گروه همچنان با قوانین قبل کار می­‌کنند و گروه دوم با پروتکل­‌های انشعاب جدید. هر یک از این گروه­‌ها، بعد از تشکیل فورک، زنجیره مجزای خود را داشته و یک ارز جدید برای بلاکچین جدید به وجود می­‌آورند. فورکی که در اتریوم به دلیل هک انجام شد، از این نوع فورک بود.

سکه‌های مشتق شده (Spin-off Coins)

پروتکل بیت کوین منبع باز  (open source) است؛ به این معنی که تمامی افراد به کد پایه آن دسترسی دارند و می­‎‌توانند آن را تغییر دهند و ارز جدیدی با ویژگی­‌های دلخواه به وجود آورند. به عنوان مثال، لایت کوین یک فورک از بیت‌کوین بود که با تغییرات کد بیت‌کوین به وجود آمد.

زمان ساختن یک بلاک در بیت کوین ۱۰ دقیقه بود، در حالی که این زمان در لایت کوین به ۲.۵ دقیقه کاهش یافت. تغییر الگوریتم در لایت کوین از SHA256 به اسکریپت (Scrypt) دومین اتفاقی بود که در این فورک افتاد. بیشینه سکه‌های موجود (Max Supply) در بیت کوین ۲۱ میلیون است که این عدد برای لایت کوین ۸۴ میلیون است.

با توجه به آن­چه گفته شد، کاهش و رفع مشکلات فعلی شبکه، افزایش سرعت شبکه و ایجاد ارز دیجیتال جدید از جمله مزایای هارد فورک هستند. همچنین ایجاد تفرقه و دو دسته شدن افراد علاقه‌­مند به ارزهای دیجیتالی و به وجود آمدن نوسانات قیمتی بالا از معایب هارد فورک عنوان شده‌‍­اند. با توجه به این­که انتقادات زیادی به فورک‌­ها وارد می­‌شود، باید به این نکته توجه کرد که فورک­‌ها برای جامعه کریپتو مهم هستند؛ زیرا تمامی اعضاء جامعه، در فضایی دموکرات نظرات و پیشنهادات خود را بیان می­‌کنند.

تفاوت سافت فورک و هارد فورک چیست؟

تفاوت هارد فورک و سافت فورک

طبق آن­چه گفته شد، پنج تفاوت مهم برای سافت فورک و هارد فورک وجود دارد.

  • سطح (Level): در هارد فورک تغییرات در پروتکل و قوانین شبکه است که در نتیجه به منجر به ایجاد تغییراتی در نرم‌­افزار می‌شود. این تغییرات در سافت فورک در سطح شبکه است؛ یعنی تغییر در نحوه انجام تراکنش­‌ها و فرآیندها.
  • توان (Power): در سافت فورک به ۵۱ درصد از قدرت شبکه نیاز داریم درحالی که در هارد فورک به چنین توانی نیاز نیست.
  • به‌روز‌رسانی (Upgrade): در هارد فورک، برخلاف سافت فورک نیاز است که تمامی کاربران آپدیت شبکه را انجام دهند.
  • شکاف (Split): در هارد فورک جدایی و انشعاب ایجاد می­‌شود، اما در سافت فورک این­طور نیست.
  • حمله DOA: به معنی «تشکیلات خودمختار غیر متمرکز» است. درصورت حمله DOA، هارد فورک توانایی مقابله را دارد. اما سافت فورک توانایی پس­‌گیری سرمایه از مهاجمان را ندارند.

پس از ایجاد فورک جدید و تقسیم شبکه به دو بخش مجزا، ممکن است سه حالت اتفاق بیفتد:

  • هارد فورک ناسازگار: یکی از بلاکچین­‌ها مورد استقبال افراد بیشتری قرار گرفته و بر دیگری مسلط شود. اگر در این حالت سکه جدیدی تولید شود، ممکن است قیمت کم­تری داشته باشد.
  • هارد فورک سازگار: ممکن است هر دو بلاکچین مورد استقبال افراد قرار بگیرند و با تعداد کاربران یکسان و به صورت مستقل به فعالیت خود ادامه دهند.
  • هارد فورک نیمه سازگار: گاهی هم ممکن است هر دو مورد استقبال قرار بگیرند اما یکی از آن دو محبوب­‌تر باشد. مانند بیت کوین کش که به فعالیت خود ادامه داد اما به اندازه‌ی بیت کوین به شهرت نرسید.

هارد فورک چه تأثیری بر ارزهای دیجیتال دارد؟

همان­‌طور که گفته شد، به دلیل متن باز بودن بیت کوین، هارد فورک‌­های زیادی ممکن است اتفاق بیفتد اما همه آن­ها توانایی تأثیر گذاشتن بر بازار را ندارند؛ آن چیزی که مورد بررسی قرار می­‌گیرد و بر بازار ارزهای دیجیتال تأثیر می­‌گذارد فورک­‌های اساسی با پشتیبانی رهبران فضای ارز دیجیتال هستند. فورک­‌های قدرتمند می­‌توانند باعث بالا رفتن، سقوط کردن و یا نابودی یک رمزارز شوند.

شخصی که از اتفاقات بازار ارز آگاه باشد و فورک­‌ها را بشناسد، ممکن است حدس بزند که در آینده ارز جدیدی به نام بیت کوین کش به وجود می­‌آید. حال اگر این شخص مقدار قابل توجهی بیت کوین داشته باشد، با توجه به این که کیف پول ارز دیجیتال او از ارز دیجیتال بیت کوین پشتیبانی می‌­کند، پس می­‌داند به ازای همان مقداری که بیت کوین دارد، بیت کوین کش خواهد داشت. به همین دلیل انگیزه بیشتری برای افزایش بیت کوین خود دارد تا به بین کوین کش بیشتری برسد و به این صورت این شخص و سایر سرمایه­‌داران باعث اثرگذاری صعودی بر یک فورک می­‌شوند.

معمولاً قبل از وقوع یک فورک، قیمت آن ارز دیجیتال افزایش می‌یابد؛ اما بعد از انشعاب و ایجاد دو زنجیره، ارزش آن تقسیم شده و در نتیجه کاهش می‌یابد. به عنوان مثال قیمت بیت کوین به دلیل فورک بیت کوین کش از ۲۸۰۰ دلار به ۲۷۰۰ دلار کاهش یافت. شما همین الان می‌توانید قیمت این ارزها و سایر ارزهای دیجیتال را در صفحه قیمت لحظه‌ای ارزهای دیجیتال او ام پی فینکس مشاهده کنید.

سخن پایانی

در این مقاله از OMPfinex سعی کردیم به طور کامل بیان کنیم که هارد فورک چیست؟ باید بدانید که فورکی قابل اعتماد است که قبل از وقوع، کد منبعش را منتشر کند؛ در این صورت توسعه­ دهندگان کیف پول، امکان توسعه را دارند. فورک­‌ها بخش جداناپذیر از دنیای رمزارزها و بلاکچین‌­ها هستند. درست است که گاهی فورک‌­هایی رخ داده­‌اند که نتایج منفی داشته یا کلاهبرداری بودند اما نباید نسبت به آن­ها همیشه بدبین بود؛ چرا که در بسیاری از مواقع، شاهد فورک­‌هایی هستیم که باعث رشد شبکه بودند. به این نکته توجه کنید که تا زمانی که از امنیت و کارکرد فورک جدید اطمینان حاصل نکرده­‌اید، تراکنش­‌های خود را با آن ارز جدید انجام ندهید.

امیرمهدی شکوهی

امیر مهدی شکوهی هستم. دو سال قبل نوشتن و ترجمه را شروع کردم. نزدیک به 10 سال زبان خواندم و مدرک‌های CAE و TTC گرفتم. در حال حاضر به طور اختصاصی روی مقالات بخش‌های بازی‌‌های بلاک چینی، ان اف تی‌ها و متاورس متمرکز هستم. به زبان انگلیسی، فیلم، سریال و بازی‌های ویدئویی علاقه زیادی دارم. همچنین به طور حرفه‌ای در بازار فعالیت می‌کنم. به نظرم کریپتوکارنسی‌ها آینده اقتصاد را شکل خواهند داد و تحولی در اقتصاد غیرمتمرکز ایجاد خواهند کرد.

مطالعه بیشتر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا