استیبل کوین چیست و استیبل کوین‌ها کدام‌اند؟

این روزها بازار ارزهای دیجیتال و کریپتوکارنسی (پول اینترنتی رمزنگاری شده) بسیار داغ است و بیشتر افراد، با هر دانشی سعی دارند تا در این حوزه مشغول فعالیت باشند و یا اطلاعاتی داشته باشند. با شدت گرفتن استقبال افراد از ارزهای دیجیتال، هر روزه شاهد ظهور ارز جدیدی هستیم که گاهی این ارزها برای رفع بعضی از مشکلات بازار متولد می­‌شوند. در این مقاله به سؤالاتی نظیر استیبل کوین چیست؟ چه مزایا و معایبی دارند؟ انواع استیبل کوین‌ها کدام‌اند؟ و… پاسخ می­‌دهیم.

استیبل کوین چیست؟

استیبل کوین (Stablecoins)، نوعی از ارزهای دیجیتال هستند که به ارزهای باثبات نیز شهرت دارند. یکی از مشکلات رمزارزها، نوسانات قیمتی آن­‌ها است که باعث افزایش ریسک سرمایه‌­گذاری و فعالیت در این بازار می­‌شود. استیبل کوین یا ارزهای باثبات راه حلی برای این مشکلات بود. استیبل کوین باعث ثبات معاملات و کم کردن نوسانات شد. در حال حاضر حدود 200 استیبل کوین وجود دارند که یا عرضه شده‌­اند و یا در دست توسعه هستند.

استیبل کوین‌‌ها به یک دارایی ثابت که بتوان قیمت آن را مشخص کرد، مانند طلا، دلار آمریکا و یا سایر ارزهای دیجیتال وابسته هستند. به عبارت دیگر قیمت هر یک واحد از استیبل کوین، با قیمت پشتوانه آن برابر است. باید به این نکته توجه داشت که این بدان معنا نیست که ارزش استیبل کوین ثابت است، بلکه اگر در ارزش پشتوانه تغییری ایجاد شود، این تغییر به همان میزان بر استیبل کوین هم تأثیرگذار است.

پیدایش استیبل کوین

عمر تمامی این ارزها کوتاه و محدود به همین قرن است و هرکدام از استیبل کوین­‌ها تاریخچه خاص خود را دارند. به عنوان مثال، تتر (Tether) با واحد اختصاریUSDT ، که در سال 2014 ابتدا با نام ریل کوین راه‌­اندازی شد، یکی از بزرگ­ترین استیبل کوین­‌های موجود محسوب می‌­شود و شما می‌توانید در صرافی Ompfinex به راحتی به خرید آنی تتر بپردازید. سازنده استیبل کوین­‌ها معمولاً یک شخص نیست؛ بلکه یک شرکت یا سازمان بزرگ مسئول ساخت و پشتیبانی آن‌­ها هستند.

حتما بخوانید: تتر چیست؟ هرآنچه لازم است درباره تتر بدانید

انواع استیبل کوین‌ها کدام‌اند؟

حالا که به طور کلی با استیبل کوین آشنا شدید، خوب است بدانید که انواع استیبل کوین‌ها کدام‌اند؟ استیبل کوین­‌ها براساس نوع پشتوانه خود به پنج دسته تقسیم می­‌شوند که شناخت آن­‌ها به ما کمک می‌­کند که علت ثبات قیمت استیبل کوین­‌ها را بهتر درک کنیم. البته باید به این نکته توجه کرد که مقدار و محل ذخیره‌ پشتوانه‌ها مشخص، شفاف و قابل رصد باشند.

استیبل کوین با پشتوانه فیات (Fiat-Collateralized Stablecoin)

منظور از فیات، پول ملی و قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکننده خود می‌­گیرد. این نوع استیبل کوین‌­ها از قابل فهم‌ترین استیبل کوین‌­ها هستند؛ همین دلیل باعث شده است که در بین مردم رایج‌­تر باشند.

استیبل کوین با پشتوانه فیات، همان­‌طور که از نامش هم پیداست با اعتبار از یک ارز واقعی ساخته می­‌شود. در بیشتر موارد این پشتوانه، دلار آمریکا و یورو است. این نوع استیبل کوین­‌ها با نسبت یک به یک توسط ارزهای فیات پشتیبانی می­‌شوند به این معنی که یک واحد از استیبل کوین، معادل یک واحد از فیات پشتوانه است. به عنوان مثال، یک واحد استیبل کوین برابر یک دلار ارز آمریکا است. به این عمل که قیمت استیبل کوین را به یک دارایی و پشتوانه دیگر ارتباط می­‌دهیم، پگینگ (Pegging) گفته می‌­شود.

نحوه انجام تراکنش در این نوع استیبل کوین بسیار ساده و دقیقاً مانند پول فیزیکی است. کاربران بعد از اعتماد به شرکت­‌های ارائه دهنده این خدمات، اقدام به تهیه استیبل کوین با نسبت 1 به 1 می­‌کنند.

مزایا و معایب استیبل کوین با پشتوانه فیات

• قابل درک بودن ساختار این نوع استیبل کوین اولین مزیتی است که بر هیچ­کس پوشیده نیست.
• پشتوانه­ این نوع استیبل کوین ارزی است که دولت و اقتصاد یک کشور از آن پشتیبانی می‌­کند؛ در نتیجه نوسان قیمت زیادی را نخواهند داشت و ثبات بیشتری دارند.
• مزیت سوم استیبل کوین با پشتوانه ارز فیزیکی این است که برای اکثریت جامعه قابل اعتماد است.
• یکی از معایب استیبل کوین با پشتوانه فیات، متمرکز بودن است که باعث آسیب­‌پذیری شده و ممکن است ورشکستگی نهاد مرکزی، رکود اقتصادی، و… اتفاق بی­افتد و باعث سقوط دارایی اعضا شود.
• از آن­جایی که نگه­داری و جابه‌جایی ارزهای پشتوانه توسط دولت­‌ها کنترل می‌­شود، محدودیت‌­های قانونی مختلف موجب ایجاد اختلال می‌­شود.

استیبل کوین با پشتوانه کریپتوکارنسی

مشکل متمرکز بودن در استیبل کوین با پشتوانه فیات باعث شکل­‌گیری استیبل کوین با پشتوانه ارز دیجیتال یا همان کریپتوکارنسی (Crypto-Collateralized Stablecoin) شد. از آن­جایی که یک ارز دیجیتال پشتوانه این نوع استیبل کوین است، تمام سیستم می‌­تواند به صورت غیرمتمرکز کار کند و روی یک بلاکچین قرار بگیرد.

معمولاً ارزهای پشتوانه این نوع استیبل کوین، ارزهای عظیم بازار مانند بیت‌ کوین(BTC)  یا اتریوم(ETH)  هستند.  ممکن است یک نوع ارز دیجیتال خاص، دارای نوسانات زیادی باشد؛ به همین دلیل در این نوع استیبل کوین، چند ارز دیجیتال را به عنوان پشتوانه قرار می­‌دهند. برای نمونه Maker DAO یک استیبل کوین با پشتوانه اتریوم است.

اگر نسبت استیبل کوین و ارز یک به یک باشد، استیبل کوین به همان اندازۀ پشتوانه خود درگیر نوسان می‌­شود. برای حل این مشکل به میزانی که نوسانات ارز پشتوانه بیشتر باشد، نسبت بیشتری را برای ارتباط با استیبل در نظر گرفته می­‌شود. انجام تراکنش در این استیبل کوین‌­ها بسیار ساده است. کاربران بعد از دریافت و ذخیره ارز خود، بدون هیچ واسطی استیبل کوین دریافت کرده و خود به خود به کیف پول الکترونکی آن­‌ها منتقل می­‌شود.

از مزایای این استیبل کوین می‌­توان به عدم تمرکز، کارآمد بودن و شفافیت اشاره کرد. همچنین تبدیل از یک ارز پشتیبان به ارز دیگر از طریق بلاک‌چین به سرعت انجام می­‌شود و قابلیت نقدشوندگی را تسریع می­‌بخشد. از طرفی امکان رصد و پیگیری موجودی و تراکنش‌­ها را نیز داراست.

یکی از معایب استیبل کوین با پشتوانه کریپتو این است که پشتوانه این نوع استیبل کوین دارای نوسان بیشتری نسبت به سایر انواع آن بوده و بی­‌ثبات‌­تر است؛ بدین ترتیب اگر ارز پشتوانه، به زیر ارزش مشخصی سقوط کند، پشتوانه در لحظه منحل می‌شود.

استیبل کوین با پشتوانۀ کالا

این دسته از استیبل کوین­‌ها مانند استیبل کوین با پشتوانه فیات هستند با این تفاوت که پشتوانه این نوع، دارایی‌­های فیزیکی هستند که قابل تبدیل به پول هستند. از رایج­‌ترین پشتوانه‌هایی که در استیبل کوین‌های با پشتوانه کالا در معاملات مورد استفاده قرار می­‌گیرد، می‌­توان به فلزات گران­‌بها مانند طلا اشاره کرد. در این حالت، هر واحد کوین نشان­‌دهنده میزان مشخصی طلا (مثلاً 1 گرم) در نظر گرفته می­‌شود. کالای پشتوانه در این نوع استیبل کوین معمولاً نزد یک شخص ثالث و در مکانی شناخته شده و معتبر قرار می­‌گیرد.

نحوه انجام تراکنش در استیبل کوین با پشتوانه کالا به این صورت است که فرد با ورود به پلتفرم داد و ستد، با پول فیزیکی کالای پشتوانه را خریداری می‌­کند. شرکت واسط کالا را برداشته و در عوض استیبل کوین به او می‌­دهد. سپس افراد می‌­توانند با توکن­‌های صادر شده توسط واسطه مالی وارد شبکه شوند و با آن‌­ها به انجام معاملات بپردازند.

سه مزیت مهم استیبل کوین با پشتوانه طلا ،واقعی و ملموس بودن دارایی­‌های آن، قیمت نسبتاً پایدار کالای پشتوانه و قابلیت نقدشوندگی هستند. از سایر معایب این نوع استیبل کوین می­‌توان به وجود شخص ثالث برای تضمین عملکرد کامل سیستم و وقت­‌گیر و هزینه‌­بر بودن حساب‌رسی اشاره کرد.

حتما بخوانید: چطور ارز دیجیتال بخریم؟

استیبل کوین الگوریتمی یا بدون پشتوانه

این نوع از استیبل کوین­‌ها بی‌­پشتوانه (Non-Collateralized Stablecoin) هستند و عملکردی مانند بانک مرکزی و عرضه و تقاضا دارند. به این صورت که وقتی ارزش پول کاهش یافت، بانک میزان عرضه را کاهش می­‌دهند و زمانی که ارزش پول افزایش یافت، عرضه را افزایش می­‌دهند تا قیمت به محدوده مورد نظرشان برسد. در استیبل کوین بدون پشتوانه از الگوریتم و قراردادهای هوشمند جهت ثبات قیمت استفاده می­‌شود، به همین دلیل است که به آن­ها استیبل کوین الگوریتمی (Algorithmic Stablecoin) نیز می­‌گویند. 

نحوه کار این الگوریتم‌­ها به این صورت است که زمانی که تقاضا برای خرید زیاد است، کوین جدید تولید می­‌کند تا میزان عرضه را افزایش دهد و با این کار مانع افزایش قیمت شود و در زمانی که عرضه زیاد است، مقداری از کوین‌­ها را می‌­سوزاند و مجموع سکه‌­هایی که در گردش هستند را کم می‌­کند و این عمل باعث تنظیم قیمت استیبل کوین می‌­شود. نحوه انجام تراکنش در این دسته از استیبل کوین‌­ها نیز بسیار آسان است. هر زمان که کاربر درخواست کند، سکه­‌های خود را دریافت می­‌کند.

غیر متمرکز بودن، عدم نیاز به دارایی و پشتوانه و پایدار بودن از جمله مهم‌­ترین مزایای این استیبل کوین به شمار می‌­آید. استیبل کوین بدون پشتوانه با تمام مزایایی که دارد هنوز پدیده­‌ای پرریسک به شمار می‌­آید و سیستم مبتنی بر قوانین پیچیده‌ی آن از معایب این دسته استیبل کوین‌ها محسوب می‌شود.

رپد توکن‌­ها

از آن‌جایی که این نوع از ارزهای دیجیتال کاربرد زیادی ندارند، بسیاری از کارشناسان، آن­ها را از انواع استیبل کوین­‌ها نمی­‌دانند. رپد در اصطلاح به معنای بسته‌­بندی‌شده و پوششی است. رپد توکن‌­ها (Wrapped Token) یک نسخه رمزنگاری شده از یک ارز دیجیتال دیگر است و ارزش آن به همان ارز بستگی دارد. همان­‌طور که می‌­دانید کوین مخصوص به هر بلاکچین را نمی‌­توان به بلاکچین دیگر منتقل کرد و شبکه‌­های مختلف بلاکچینی دارای سیستم­‌های متمایزی هستند. به عنوان مثال بیت کوین و اتریوم دارای دو شبکه مستقل هستند و کاربران نمی‌­توانند به طور مستقیم از بیت کوین در تراکنش‌­های اتریوم استفاده کنند. راه حل این مشکل، رپد بیت‌کوین (Wrapped Bitcoin) است. رپد بیت‌کوین به افرادی که می­‌خواهند در شبکه اتریوم با بیت کوین کار کنند، کمک می‌کند.

استیبل کوین­‌های با پشتوانهء فیات و دارایی، از نوع متمرکز و سه دسته دیگر غیرمتمرکز یا نیمه‌متمرکز هستند؛ زیرا با استفاده از یک شبکه بلاکچین مانند اتریوم که غیرمتمرکز است کار می­‌کنند و واسطه­‌ها نقش کم­رنگی دارند.

کاربردهای استیبل کوین­‌ها کدام‌اند؟

با این­که استیبل کوین­‌ها نوپا هستند، اما انتظار می­‌رود در آینده مورد استقبال افراد زیادی قرار گرفته و در شرایط مختلفی مورد استفاده قرار بگیرند. استفاده و انجام معاملات روزمره یکی از این کاربردها است. استیبل کوین‌­ها مانند پول فیزیکی هستند و مزیت‌­های ارز دیجیتال را نیز دارند. دور از انتظار نیست که در آینده امکان پرداخت شام با استیبل کوین­‌ها میسر شود! از دیگر کاربردهای استیبل کوین­‌ها به زمانی می‌­توان اشاره کرد که ارزش پول ملی یک دولت سقوط کند. در این زمان، افراد می­‌توانند با تبدیل آن به استیبل کوین با پشتوانه دلار، یورو، طلا و… از دارایی خود محافظت کنند.

ذخیره ارزش و کسب سود یکی دیگر از کاربردهای استیبل کوین­‌ها هستند. به عنوان مثال، اگر شما در حساب خود، بیت کوین دارید و تحلیل‌­ها نشان می‌­دهند که در آینده نزدیک این رمزارز ممکن است سقوط یا کاهش داشته باشد، می‌­توانید با ترید کردن به یک استیبل کوین به حفظ دارایی خود کمک کنید. از دیگر کاربردهای استیبل کوین­‌ها می‌­توان به بهبود عملکرد صرافی‌های ارز دیجیتال، پرداخت‌ها و حواله‌های بین‌المللی، آسان‌سازی پرداخت‌های همتا به همتا و انجام قراردادهای هوشمند اشاره کرد.

حتما بخوانید: از کدام صرافی ارز دیجیتال بخریم؟

مهم­‌ترین استیبل کوین‌ها کدام‌اند؟

• تتر (USDT) (بهترین استیبل کوین متمرکز، با پشتوانه دلار آمریکا)
• یو اس دی کوین (USDC) (محبوبیت Curve باعث رشد آن شده است، با پشتوانه دلار آمریکا)
• TrueUSD  توسط  TrustToken  (تراکنش­‌های آن نسبت به تتر شفاف‌­تر هستند، با پشتوانه دلار آمریکا و مبتنی بر شبکه اتریوم)
• استیبل کوین PAX Standard توسط Paxo(با پشتوانه دلار آمریکا صادر شده از اداره خدمات مالی ایالت نیویورک آمریکا)
• بایننس یو اس دی (BUSD) (با پشتوانه دلار آمریکا)
• استیبل کوین دایDAI  (بهترین استیبل کوین غیر متمرکز، ایجاد شده در شبکه اتریوم)
• Maker DAO (با پشتوانه رمزارز اتریوم)

خطرات و محدودیت­‌های استیبل کوین­‌ها

استیبل کوین­‌هایی که پشتوانه فیات و دارایی دارند، از محبوب­‌ترین نوع هستند، با این حال توسط نهادهای متمرکز کنترل و عرضه می­‌شوند. بزرگ‌ترین محدودیت این استیبل کوین­‌ها همین تمرکزگرایی است؛ زیرا استیبل کوین‌ها زمانی ارزش پیدا می‌کنند که افراد به این نهادها اعتماد داشته باشند.

یکی دیگر از محدودیت­‌هایی که در استیبل کوین با پشتوانه کالا مطرح است، لیکوئیدیتی پایین این نوع استیبل کوین است. به بیان دیگر، اگر در این نوع استیبل کوین، پشتوانه املاک باشد و کاربر بخواهد در کشور دیگری آن را مبادله کند، پروسه سختی پیش رو خواهد داشت. قانون­‌گذاری سختگیرانه از دیگر مواردی است که کارایی استیبل کوین­‌ها را تحت تأثیر قرار می­‌دهد. نوپا بودن و چالش در نقد شوندگی پشتوانه‌­ها از جمله محدودیت­‌های دیگر استیبل کوین­‌ها هستند.

سخن پایانی

نکته‌­ای که در مواجه شدن با هر تکنولوژی جدید باید مدنظر قرار داد این است که هر علم و تکنولوژی جدیدی در اوایل راه با عیب و نقص‌هایی همراه است.می‌توان گفت با این­که استیبل کوین­‌ها عمر کوتاهی دارند، اما در بازار ارزهای دیجیتالی عنصری حیاتی به شمار می­‌آیند. در این مقاله سعی کردیم به سوال اصلی شما،یعنی “استیبل کوین‌ها کدام‌اند؟” پاسخی جامع و کامل بدهیم. برای مطالعه مقالات بیشتر می‌توانید به سایر مطالب Ompfinex مراجعه کنید.